Madera to nazwa archipelagu zaliczanego do Makronezji położonego na Oceanie Atlantyckim. W skład archipelagu wchodzi kilka wysp: Madera, Porto Santo, grupa Ilhas Desertas oraz kilka małych skalistych wysepek. Zamieszkałymi wyspami są tylko Madera i Porto Santo.
Na jednej z trzech pustynnych Ilhas Desertas też codziennie przebywa pewna grupa osób, ale poza strażnikami parku narodowego, którym wyspy są, oraz osobami mającymi specjalne zezwolenie, nikt na wyspach nie może przebywać dłużej, niż przewidują godziny otwarcia parku.
Jeśli ktoś lubi obserwować dziką przyrodę, to powinien koniecznie wybrać się na te pustynne wysepki. Tu można spotkać ginący gatunek wilka morskiego (albo mnicha morskiego). Jego populację ocenia się na około 23-26 sztuk. Tu są również kolonie lęgowe kilku endemicznych gatunków ptaków. W warunkach naturalnych można również obserwować piękne okazy tarantuli. Już sam rejs na wysepki sam w sobie może być przygodą, gdy po drodze zobaczymy przedstawicieli któregoś z kilku żyjących w wodach oblewających archipelag największych ssaków, czyli wielorybów. Jeśli nie uda się zobaczyć wieloryba, na pewno spotkamy kilka grup delfinów, które będą płynąć razem z nami i chętnie wykonywać różne przedziwne ewolucje, pozując tym samym do zdjęć.
Dla turystów udających się na archipelag najważniejsza jest Madera – wczasy w tym miejscu z wielu powodów będzie można uznać za podróż swojego życia.
Jednym z tych powodów jest klimat Madery oraz jej przyroda. Niektórzy nazywają to miejsce „krainą wiecznej wiosny”. Inni wolą określenie – pływający ogród Atlantyku. Jedni i drudzy mają rację. Madera ma niezwykły klimat. Tu nigdy nie jest zimno ani gorąco. W styczniu, gdy na półkuli północnej panuje zima, na wyspie w dzień temperatura nie spada poniżej 16 stopni, a najczęściej wynosi około 20 – 22. W środku lata, w lipcu i sierpniu, na wyspie jest średnio 26 stopni.
Łagodne temperatury, odpowiednia ilość wilgoci w powietrzu oraz bardzo żyzne gleby, to doskonałe warunki sprzyjające wegetacji roślin. Na Maderze nie ma okresów przerw w uprawach rolniczych – tu sieje się lub sadzi oraz zbiera plony cztery razy do roku. Produkowaną żywność mieszkańcy Madery chętnie eksportują do Portugalii kontynentalnej oraz do innych państw Unii Europejskiej.
Na Maderze rosną niezwykłej urody rośliny ozdobne. Trudno wymienić wszystkie gatunki drzew, a przede wszystkim kwiatów – wyspa po prostu tonie w różnokolorowych, ogromnych, pachnących kwiatach. Najciekawsze na nas mogą być rośliny rzadko spotykane w Europie. Madera słynie z produkcji marakui – ponad dwadzieścia gatunków tej rośliny rośnie na wyspie w warunkach naturalnych, w stanie dzikim. Owoce są używane do produkcji soków i napojów gazowanych, deserów lub sprzedawane nieprzetworzone do bezpośredniego spożycia. Ciekawostką przyrodniczą są porastające Maderę wawrzyny. My znamy wawrzyn jako przyprawę – suchy listek dodawany do potraw. W krajach basenu Morza Śródziemnego można spotkać liczne wawrzynowe zarośla, żywopłoty, czasem drzewka. Na Maderze wawrzyny tworzą niezwykłej urody formacje leśne. Lasy wawrzynowe wyspy zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa przyrody UNESCO. Niemal 2/3 wyspy jest uznane za obszar biosfery i podlega całkowitej ochronie.
Spacer przez wawrzynowe gaje można odbyć wzdłuż licznych lewad, które przecinają wyspę. Lewady to rodzaj górskich wodociągów – można je porównać do rzymskich akweduktów. Zbudowane przed wiekami kamienne drogi, którymi zebrana z powietrza i skroplona w wysokich górach woda spływa na tereny położone niżej. Woda w lewadach jest krystalicznie czysta – służy głównie rolnikom i hodowcom pstrągów, ale turyści odbywający liczne wyprawy wzdłuż lewad, też z tej wody chętnie korzystają. Wzdłuż każdego kanału biegnie ścieżka – jest ona niezbędna dla osób, które zajmują się oczyszczaniem kanałów z liści czy innych zanieczyszczeń. Dla turystów te ścieżki to trasy spacerowe czy biegowe. Lewad na Maderze jest kilkaset – trasy wzdłuż nich mają różny stopień trudności. Można przejść spacerkiem po prawie płaskim terenie wzdłuż najstarszej lewady Levada Vieja, albo wybrać najtrudniejszy odcinek łączący dwie lewady Fontes i Ricso. Ten ostatni szlak jest tylko dla najsilniejszych i najbardziej wytrzymałych.
Na Maderze w wielu miejscach spotkamy drzewa eukaliptusowe. Ten gatunek znalazł tu doskonałe warunki, ale jest przez mieszkańców wyspy oceniany różnie. Z jednej strony eukaliptus daje surowiec do produkcji jedynych w swoim rodzaju karmelków, będących wizytówką wyspy, z drugiej zaś eukaliptusy stanowią poważne zagrożenie pożarowe. Pożary na wyspie wybuchają bardzo często. Eukaliptusy palą się niezwykle łatwo. One właściwie wybuchają, jak wielkie zbiorniki z łatwopalnym płynem. Czasem pożary są tak groźne, że zmuszają ludzi do ewakuacji. Sytuację utrudniają wiatry wiejące na Maderze – wiatry krzyżowe, które często, w sposób niemożliwy do przewidzenia, zmieniają kierunek. Te wiatry utrudniają również funkcjonowanie lotnictwu – nad Maderą jest całkowity zakaz ruchu lotniczego, a samoloty lądujące w stolicy wyspy przybywają od strony oceanu i nad oceanem startują.
W lasach wawrzynowych, w licznych zaroślach, parkach, kwiatach żyje wiele gatunków ptaków. Na Maderze są nieliczni przedstawiciele ssaków, gadów i płazów, wiele owadów. Żaden gatunek nie jest jednak groźny dla ludzi.
Wypoczynek na wyspie warto połączyć ze zwiedzaniem. Można skorzystać z usług lokalnych organizatorów wycieczek, albo wynająć samochód i zwiedzić wyspę samodzielnie. Drogi na wyspie w większości są szerokie, wygodne, mają wiele tuneli pod górami. Ale do ciekawych miejsc położonych w wyższych partiach gór potrzebne są samochody o dobrym napędzie i większej mocy oraz kierowcy o wysokich umiejętnościach.
Aby zobaczyć minimum trzeba przeznaczyć na oglądanie wyspy trzy dni. Jeden z nich to zwiedzanie Funchal. Kolejne dwa to podróż po wschodniej i zachodniej części wyspy.
Polacy na Maderze znajdą kilka akcentów związanych z naszą historią. Legendy głoszą, że na te wyspie spędził życie zbiegły spod Warny król Władysław III Warneńczyk. Są nawet miejsca, które przewodnicy wskazują jako te, w których cudownie uratowany król miał mieszkać. W Funchal spotkamy pamiątki pobytu marszałka Józefa Piłsudskiego. W centrum miasta, przy katedrze, jest pomnik innego wielkiego Polaka – papieża Jana Pawła II.
